TÜRK BOĞAZLARI TEHLİKEDE

Rus petrollerinin sevkiyatı konusunda yaşanan aksaklıklar dış basında giderek daha sık yer alıyor. Novorossisk’ten Akdeniz limanlarına petrol taşıyan büyük tonajlı tankerlerin büyük kayba uğradıkları ifade edilen haberlerde, zararın en büyük gerekçesi olarak VTS gösteriliyor. VTS, güvenli gemi geçişine elektronik kontrol imkânı sağlayan Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Projesi...

Boğazlar fizikî özelliklerinin daha fazla trafiği ve yükü karşılayabilecek durumda olmadığı için Boğazlardaki gemi trafiğinin daha sıkı bir şekilde kontrol edilmesi gerekiyor. Buradaki amaç Rusya’nın ekonomik çıkarlarını engellemek değil, Hazar bölgesi petrolünün Boğazlar üzerinden nakli sırasında kaynaklanabilecek "felâket riskini" azaltmak. Bu amaçla yapılacak her türlü düzenleme sadece İstanbul ve Türkiye için değil tüm Karadeniz Havzası ve Dünya için hayatî bir önem taşıyor.

Herhangi bir şekilde Türk Boğazlarının fizikî kapasitesinin zorlanması ve riskin yükseltilmeye çalışılması, gerek İstanbul gerekse bu su yolunu kullanan ülkeler için büyük bir faciaya yol açacak. Boğazların günlerce süren bir faciadan dolayı kapalı kalması, kapasitenin artırılmasını isteyen ülkelerin rafinerilerinin kapılarına kilit vurmasına da neden olacak gelişmeleri de beraberinde getirir.

Zaman içerisinde, ticarî yük taşıyan gemilerin sayılarında ve boyutlarında kaydedilen gelişmenin yarattığı deniz trafiği yoğunluğu, Türk Boğazlarının mevcut coğrafî ve fizikî kısıtlamaları nedeniyle hem İstanbul hem de Boğazlar için giderek daha büyük bir tehlike arz etmeye başladı. Bir diğer deyişle, Türk Boğazları gemi trafiğine doygun hale geldi ve içinden çıkılamaz bir trafik kargaşası ile karşı karşıya kaldı.

Tehlikeli yük taşıyan gemilerin İstanbul Boğazı’nda neden olacağı kazalar ve yangınlar, Boğazın kıyısında bulunan, en önemli kültür mirası olarak tanımlanan yalıların yok olmasına, Marmara ve Karadeniz’de geri döndürülemez çevre zararlarının meydana gelmesine de neden olabilecek boyutlarda.

Bu çerçevede; Türk Hükûmeti, Türk Boğazlarından geçen her türlü ticarî gemiye keyfi bir uygulama sonucu sınırlama koyma niyetinde olmadığı gibi, Türkiye’nin bu konuda ortaya attığı temel şart, Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde Boğazlardan geçiş yapan tehlikeli yük taşıyan tankerlerin güvenlik ve emniyet kurallarına azamî derecede uyması zorunluluğunu getirmekte.

Şimdi soruyoruz...

Petrol satıcılarının gelirini azaltmamak uğruna, insanların en doğal yaşama hakkına tecavüz niteliğini taşıyan denizlere yönelik tehdidi hiçe saymak, ne derece insanlıkla bağdaşır bir hareket tarzıdır?...